Wypożycz sobie naukowca

źródło grafiki: vecteezy.com

Działanie to obejmuje wyjazdy pracowników Uniwersytetu (czynni naukowcy oraz pracownicy dydaktyczni UWM) z wykładami i warsztatami laboratoryjnymi do szkół. Planowanych jest kilkadziesiąt wykładów i zajęć pokazowych w szkołach północno-wschodniej Polski. Jednorazowy czas spotkania do 45 min. W czasie jednego wyjazdu planowanych będzie 1-4 zajęcia, realizowane przez 1-3 osoby. Planowane będą także kawiarnie naukowe w tych miejscowościach, jako międzypokoleniowe spotkanie naukowca z uczniami i społecznością lokalną (osoby dorosłe, w tym z Uniwersytetów Trzeciego Wieku).

 Realizacja zadania "Wypożycz sobie naukowca" rozpocznie się we wrześniu 2020 i potrwa do czerwca 2022 r. (z przerwą na lipiec, sierpień, i wrzesień 2021). W przypadku obostrzeń, związanych z epidemią Covid-19, zaproponujemy wykłady on line w formie webinariów.

 Wykłady i zajęcia w szkołach są jednym z elementów zaplanowanego i spójnego przekazu wiedzy. Ich zadaniem jest przybliżenie postaci naukowca oraz zachęcenie do dalszego udziału w projekcie. Uczniowie zapoznani zostaną z najnowszymi odkryciami nauk biologicznych oraz z pomysłami obserwacji i badań możliwych do wykonania w szkole. Uczniowie i osoby dorosłe w czasie tych wykładów będą zapraszani do przyjazdu na Uniwersytet w ramach organizowanych pikników naukowych (Noc Biologów, Dzień Biologii i Biotechnologii), a nauczyciele z uczniami – na cykliczne spotkania laboratoryjne na Uniwersytecie. Wizyty w szkołach są bardzo ważne dla młodzieży z dalszych miejscowości, dla których utrudniony jest dojazd do Olsztyna innego dużego miasta akademickiego. Organizacyjnie łatwiej i taniej jest przyjechać naukowcowi do odległej od Olsztyna szkoły niż zorganizować wyjazd całej klasy.

 Niebawem pojawią się tytuły proponowanych wykładów.

 Więcej informacji na stronie: http://wbib.uwm.edu.pl/wydzial/oferta-zajec-dla-uczniow/wypozycz-sobie-naukowca

Kierownik zadania: dr Grzegorz Fiedorowicz

Ze względu na obowiązujące przepisy w szkołach, dotyczące Covid-19, zadanie "wypożycz sobie naukowca"  (wykłady i zajęcia w szkołach ) zorganizujemy w formie zdalnej (webinaria). Na życzenie szkoły mogą odbywać się także zajęcia terenowe. 

Szczegóły niżej.

Stanisław Czachorowski


Propozycje wykładów/warsztatów w ramach zadania
"WYPOŻYCZ SOBIE NAUKOWCA'
 w roku akademickim 2019/2020

(zajęcia realizowane w formie zdalnej lub stacjonarnej)

Dodatkowych informacji (zapisy, ustalanie terminów, itp.) udziela koordynator zadania:

dr Grzegorz Fiedorowicz, e-mail:  grzegorz.fiedorowicz@uwm.edu.pl 
kontakt telefoniczny: 89 524 51 31

ZGŁOSZENIA PRZYJMOWANE SĄ  JEDYNIE NA PODANY ADRES E-MAIL !!!

Wykłady

  1. Leptyna – hormon o wielu obliczach (dr hab. inż. Gabriela Siawrys, Katedra Anatomii i Fizjologii Zwierząt)
  2. Sezonowość w rozrodzie (dr hab. inż. Gabriela Siawrys, Katedra Anatomii i Fizjologii Zwierząt);
  3. Reakcje zwierząt na temperaturę otoczenia (dr hab. Beata Kurowicka, Katedra Anatomii i Fizjologii Zwierząt);
  4. Biolog molekularny – współczesny Sherlock Holmes (dr hab. inż. Grzegorz Panasiewicz, prof. UWM lub dr Agata Żmijewska, Katedra Anatomii i Fizjologii Zwierząt);
  5. Co mają w sobie kleszcze? (dr hab. Małgorzata Dmitryjuk, Katedra Biochemii)
  6. Słodkie tajemnice pszczelej społeczności (dr hab. Małgorzata Dmitryjuk, Katedra Biochemii)
  7. Żywność psychoaktywna (dr hab. Beata Jarmołowska, prof. UWM, Katedra Biochemii);
  8. Organizmy genetycznie zmodyfikowane – otrzymanie i zastosowanie (dr Wioletta Pluskota, Katedra Fizjologii, Genetyki i Biotechnologii Roślin);
  9. Różnorodność świata grzybów (dr hab. Anna Biedunkiewicz, Katedra Mikrobiologii i Mykologii);
  10. Po co grzybom owocniki? (dr hab. Anna Biedunkiewicz, Katedra Mikrobiologii i Mykologii);
  11. Tajemnicze życie grzybów (dr hab. Anna Biedunkiewicz, Katedra Mikrobiologii i Mykologii);
  12. Czy grzyby mają płeć? - czyli o rozmnażaniu (dr hab. Anna Biedunkiewicz, Katedra Mikrobiologii i Mykologii); 
  13. Grzyby zagrażające zdrowiu człowieka (dr hab. Anna Biedunkiewicz, Katedra Mikrobiologii i Mykologii); 
  14. Rezerwuary grzybów potencjalnie chorobotwórczych dla człowieka (dr hab. Anna Biedunkiewicz, Katedra Mikrobiologii i Mykologii);
  15. Mikrogrzyby w kąpieliskach – fakt czy mit (dr hab. Anna Biedunkiewicz, Katedra Mikrobiologii i Mykologii);
  16. Związki grzybów z innym organizmami (dr Ewa Sucharzewska, Katedra Mikrobiologii i Mykologii);
  17. Porosty i ludzie (dr hab. Dariusz Kubiak, Katedra Mikrobiologii i Mykologii);
  18. Bioróżnorodność i biotechnologia czyli o maści czarownic do latania i leśnych tulipanach (dr hab. Stanisław Czachorowski, prof. UWM, Katedra Ekologii i Ochrony Środowiska);
  19. Chruściki – podwodni konstruktorzy domków z jedwabiu i ze złota (dr hab. Stanisław Czachorowski, prof. UWM, Katedra Ekologii i Ochrony Środowiska);
  20. Ptaki Islandii i wysp Owczych (mgr Krzysztof Lewandowski, Katedra Ekologii i Ochrony Środowiska);
  21. Co w trawie piszczy czyli pospolite i chronione gatunki w naszym otoczeniu (mgr Krzysztof Lewandowski, Katedra Ekologii i Ochrony Środowiska);
  22. Makrobezkręgowce siedlisk wodnych (mgr Krzysztof Lewandowski, Katedra Ekologii i Ochrony Środowiska);
  23. Przyroda Północy (mgr Krzysztof Lewandowski, Katedra Ekologii i Ochrony Środowiska);
  24. Wybiera się sójka za morze czyli dokąd odlatują ptaki (mgr Krzysztof Lewandowski, Katedra Ekologii i Ochrony Środowiska);
  25. Islandia kraina ognia i lodu (mgr Krzysztof Lewandowski, Katedra Ekologii i Ochrony Środowiska);
  26. Ważki fascynująca grupa owadów (mgr Krzysztof Lewandowski, Katedra Ekologii i Ochrony Środowiska);
  27. Ptaki ogrodów (mgr Krzysztof Lewandowski, Katedra Ekologii i Ochrony Środowiska);
  28. Ptaki – cztery pory roku (mgr Krzysztof Lewandowski, Katedra Ekologii i Ochrony Środowiska);
  29. Ochrona bezkręgowców (mgr Krzysztof Lewandowski, Katedra Ekologii i Ochrony Środowiska);
  30. Pożyteczne owady (mgr Krzysztof Lewandowski, Katedra Ekologii i Ochrony Środowiska);
  31. Na czym polega proces sukcesji ekosystemów? (dr hab. Hanna Ciecierska, Katedra Botaniki i Ochrony Przyrody);
  32. Kto kogo zjada, czyli jak tworzy się sieć troficzna oraz co wpływa na jej funkcjonowanie? (dr hab. Hanna Ciecierska, Katedra Botaniki i Ochrony Przyrody);
  33. Czy działalność człowieka wpływa na różnorodność roślin? (dr hab. Hanna Ciecierska, Katedra Botaniki i Ochrony Przyrody);
  34. Rośliny inwazyjne – wrogowie czy sprzymierzeńcy? (dr hab. Hanna Ciecierska, prof. UWM, Katedra Botaniki i Ochrony Przyrody);
  35. Zdrowa bioróżnorodność (dr Aldona Fenyk, Katedra Botaniki i Ochrony Przyrody);
  36. Czy grzyby potrzebne są roślinom? - rzecz o mikoryzie (dr Grzegorz Fiedorowicz, Katedra Botaniki i Ochrony Przyrody);
  37. Prozdrowotne właściwości grzybów wielkoowocnikowych (dr Grzegorz Fiedorowicz, Katedra Botaniki i Ochrony Przyrody);
  38. O owocach prawie wszystko (dr Grzegorz Fiedorowicz, Katedra Botaniki i Ochrony Przyrody);
  39. „Autostopem przez świat” czyli rozprzestrzenianie się roślin (dr Grzegorz Fiedorowicz, Katedra Botaniki i Ochrony Przyrody);
  40. Trawy – niepozorni zwycięzcy (dr Paweł Loro, Katedra Botaniki i Ochrony Przyrody);
  41. Tajemnice Antarktyki (dr Paweł Loro, Katedra Botaniki i Ochrony Przyrody);
  42. Różne oblicza śmierci komórki (dr Olga Jabłońska, Katedra Zoologii)
  43. Dodatkowe chromosomy – czy to zawsze coś złego? (dr Olga Jabłońska, Katedra Zoologii)
  44. Rośliny wspomagające odporność (dr hab. Hanna Ciecierska, Katedra Botaniki i Ochrony Przyrody; dr  hab. Dorota Górniak, prof. UWM, Katedra Mikrobiologii i Mykologii), 
  45. Gdzie znaleźć słodycz? (dr hab. Hanna Ciecierska, Katedra Botaniki i Ochrony Przyrody; dr  hab. Dorota Górniak, prof. UWM, Katedra Mikrobiologii i Mykologii), 

aktualizacja: 02.02.2021

Warsztaty:

  1. Informacja zawarta w genach (dr Wioletta Pluskota, Katedra Fizjologii, Genetyki i Biotechnologii Roślin),warsztaty, 90 min.
  2. Blaski i cienie hirudoterapii (dr Iwona Jeleń, Katedra Zoologii),prezentacja, pokaz
  3. Praca serca podczas wysiłku fizycznego(dr hab. Beata Kurowicka, Katedra Anatomii i Fizjologii Zwierząt), warsztaty, pomiar ciśnienia krwi, itp.;
  4. Poznajemy rośliny obce i inwazyjne w okolicy (dr hab. Hanna Ciecierska, Katedra Botaniki i Ochrony Przyrody), warsztaty terenowe w okolicach szkoły, czas trwania: 2-3 godz. lekcyjne, termin: wiosna lub jesień;
  5. Poznaj rośliny swoich okolic (dr Grzegorz Fiedorowicz, Katedra Botaniki i Ochrony Przyrody), warsztaty terenowe w okolicach szkoły, czas trwania: 2-3 godz. lekcyjne, termin: wiosna lub jesień;
  6. Poznaj grzyby wielkoowocnikowe swoich okolic (dr Grzegorz Fiedorowicz, Katedra Botaniki i Ochrony Przyrody), warsztaty terenowe w okolicach szkoły, czas trwania: 2-3 godz. lekcyjne, termin: wrzesień-listopad;
  7. CO2 na ławie oskarżonych - śledztwo biologa (dr Paweł Loro, Katedra Botaniki i Ochrony Przyrody), prezentację z aktywnym udziałem uczestników spotkania, którzy będą pełnili rolę sędziów, adwokatów i prokuratorów;
  8. „Top model w nauce” (dr Anna Leska, Katedra Zoologii) - przewodnik po organizmach modelowych powszechnie stosowanych w badaniach naukowych; czas trwania 45 min.;
  9. Czy można zobaczyć kwasy nukleinowe? (dr Anna Leska, Katedra Zoologii), czas trwania 45 min., możliwa realizacja w formie wykładu.

aktualizacja: 02.02.2021


Komentarze

Prześlij komentarz

Popularne w tym miesiącu

Obraz

Czy kwiaty drzew są jadalne?

Kwiaty jabłoni ( Malus sp.), fot. Grzegorz Fiedorowicz. Moda na etnobotanikę sprawiła, że coraz częściej wracamy do dawno zapomnianych roślin jadalnych, dziko rosnących w naszym otoczeniu. Jadalne, dziko rosnące rośliny to nie tylko dodatkowe walory smakowe ale również bogate źródło różnorodnych, cennych dla organizmu substancji. Są wśród nich również substancje o właściwościach leczniczych. Warto w wolnej chwili poszczypać sobie nieco o właściwościach zdrowotnych drzew i krzewów. Oto kilka z takich gatunków: Jabłoń ( Malus sp .)- warto wiedzieć, że nie tylko owoce ale i kwiaty są jadalne. Mają one lekko kwaskowy smak i charakterystyczny, delikatny zapach. Pąki jabłoni są bogatym źródłem fitohormonów, flawonoidów i minerałów. Mają właściwości uszczelniające naczynka krwionośne i zapobiegające przeziębieniom. Pąki lub same płatki jemy bezpośrednio po zbiorze, nadają się do przygotowania koktajli lub sałatek. W tym roku jabłonie bardzo ładnie i obficie kwitną. Zebranie garści kwiatów
Obraz

Heterogonia - biologiczny sens przemiany pokoleń w cyklu życiowym, przykład wrotków (Rotifera)

Wrotek ( Rotifera )   Ptygura pilula . By Frank Fox - http://www.mikro-foto.de, CC BY-SA 3.0 de, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=20228897   Heterogonia  ( alloigenesis ) od greckich słów[gr. héteros ‘inny’, gonḗ ‘narodziny’, to forma przemiany pokoleń , w której osobniki kolejnych pokoleń rozmnażają się dzieworodnie (bezpłciowo) i płciowo. Dotyczy więc przemiany pokoleń diploidalnych i haploidalnych (z biologicznego punktu widzenia warto poszukiwać ewolucyjnych analogii w przemianie pokoleń haploidalncyh i diploidalncyh u eukariotycznych glonów ( Protista ), grzybów i roślin naczyniowych.  Biologiczne znaczenie heterogonii polega na szybkim i bardzo dużym zwiększeniu liczebności populacji w fazie partenogenetycznej, a tym samym zwiększenie zasięgu populacji (gatunku). W fazie płciowej, dzięki rekombinacji genetycznej , zwiększa się różnorodność populacji a tym samym zwiększają się szanse na przetrwanie w zmiennych lub niekorzystnych warunkach środowiskowych. Heterogo
Obraz

Szczotecznica szarawka: włochata piękność z lasu - dlaczego raz jest lepiej być widocznym a czasem nie?

(Fotografia autorstwa: Jutta Bündgen) Cykl życiowy wielu organizmów jest złożony, poszczególne stadia rozwojowe mogą się od siebie bardzo różnić wyglądem, siedliskiem życia, funkcją w ekosystemie. Złożoność przyrody jest ogromna ale wszystko ma jakiś sens. Odkrywanie tych zależności i powiązań jest niezwykle ekscytujące i wciągające. Zazwyczaj gąsienice motyli uważamy za brzydkie a motyle (stadium imago) za piękne. Ale w przypadku szczotecznicy szarawki jest chyba odwrotnie. Motyle (ćmy) są szarobure i nie zwracają na siebie większej uwagi. Natomiast gąsienice się przepięknie żółte i włochate. I jedno i drugie służy obronie. Szara barwa motyli ułatwia im ukrycie się na pniu drzew (gdy odpoczywają na pniu to trudno jest je zobaczyć). W rejonach uprzemysłowionych, gdzie powietrze jest bardziej zapylone i zadymione (a więc wszystko przykryte kurzem i szarzyzną) wśród szczotecznicy przeważają osobniki szare. W środowisku czystym liczniejsza jest forma jasna. Czyli tak, jak wyglądają pnie d
Obraz

Rzecz o sporach, czyli typy zarodników i sposoby ich powstawania u różnych grup grzybów

Ryc. 1. Zarodniki workowe (askospory) u  Sordaria macrospora  (autor: Aurora Storlazzi)   Grzyby to organizmy, których sposób rozmnażania mógłby niejednego przyprawić o ból głowy. Mnogość rodzajów, kształtów, sposobów powstawania oraz skomplikowane nazewnictwo. Które z nich są mitosporami, a które mejosporami, które endo-, a które egzosporami?   Spróbujmy uporządkować tę wiedzę. Grzyby rozmnażają się na trzy sposoby: płciowo, bezpłciowo i wegetatywnie. W obecnym rozważaniu zajmiemy się rozmnażaniem bezpłciowym, ponieważ wiąże się z powstawaniem wielu typów zarodników. Zacznijmy od prostego podziału na zarodniki: nieruchliwe ( aplanospory ) oraz ruchliwe ( zoospory ). Te drugie są produkowane przez grzyby, które bytują w wodach. Mają wić, pozwalającą im na aktywny ruch. Wici są różnorodne: biczykowate, czyli gładkie lub piórkowate, czyli z kurczliwymi włókienkami białkowymi (mastigonemami). A aplanospory? Są to zarodniki, których rodzajów jest znacznie więcej i ich nazewnictwo wiąże
Obraz

Purchawki, purchawice, tęgoskóry i czasznice czyli o owocnikach gasteroidalnych

Fot. 1. Czasznica.  Grzyby gasteroidalne, czyli tzw. wnętrzniaki, to grupa grzybów, których cechą charakterystyczną jest zamknięcie hymenium wewnątrz owocnika aż do momentu dojrzałości zarodników. W skład tej grupy wchodzą gatunki należące do zupełnie odrębnych linii rozwojowych – z tego względu wnętrzniaki podzielone zostały na szereg mniejszych jednostek w randze rzędów. Wnętrzniaki pochodzą prawdopodobnie od pieczarkowców ( Agaricales ), u których pojawiła się tendencja do przekształceń owocników kapeluszowych w owocniki zamknięte. Przypuszcza się, że przekształcenie to następowało pod wpływem osuszania się klimatu w ostatnich okresach historii Ziemi – w późnym trzeciorzędzie i czwartorzędzie. Wiele grzybów o zamkniętych owocnikach przystosowało się następnie wtórnie do siedlisk bardziej wilgotnych – są to przedstawiciele sromotnikowców ( Phallales ). Owocniki tych grzybów mają zwykle kształty kuliste i składają się z trzech zasadniczych części: - warstwy rodzajnej, nazywanej glebą.
Obraz

Polskie nazwy grzybów - pod lupą, czyli dlaczego podgrzybek brunatny musiał stać się podgrzybem brunatnym

Fot. 1. Podgrzyb brunatny ( Imleria badia ) = dawniej podgrzybek brunatny ( Xerocomus badius ). (fot. Barbara Kudławiec)   Od pewnego czasu w mediach toczy się dyskusja na temat zmian w polskich nazwach grzyb ó w. Pojawiły się pytania i wątpliwości dotyczące zasadności rekomendowanych zmian. Sk ąd chęć „grzebania” w nazwach? Kto je tworzy? Kto będzie z nich korzystał? Po co nam taki „tw ó r”, jak Komisja ds. Polskiego Nazewnictwa Grzyb ó w ? Ile tantiem dostają członkowie Komisji za swoje „wymysły” ? To tylko drobna porcja komentarzy i pytań, na które można natknąć się  w internecie. Postara my się odpowiedzieć na te i inne pojawiające się pytania i tym samym rozwiać przynajmniej część wątpliwości. Polskie Towarzystwo Mykologiczne (w skr ó cie PTMyk) powstało w 2011 roku jako pozarządowa organizacja non -profit. Skupia zar ó wno naukowc ó w, jak i praktyk ó w i pasjonat ó w mykologii. W grudniu 2012 roku powołano do działania Komisję ds. Polskiego Nazewnictwa Grzyb ó w, kt ó

Najchętniej czytane

Szczotecznica szarawka: włochata piękność z lasu - dlaczego raz jest lepiej być widocznym a czasem nie?

(Fotografia autorstwa: Jutta Bündgen) Cykl życiowy wielu organizmów jest złożony, poszczególne stadia rozwojowe mogą się od siebie bardzo różnić wyglądem, siedliskiem życia, funkcją w ekosystemie. Złożoność przyrody jest ogromna ale wszystko ma jakiś sens. Odkrywanie tych zależności i powiązań jest niezwykle ekscytujące i wciągające. Zazwyczaj gąsienice motyli uważamy za brzydkie a motyle (stadium imago) za piękne. Ale w przypadku szczotecznicy szarawki jest chyba odwrotnie. Motyle (ćmy) są szarobure i nie zwracają na siebie większej uwagi. Natomiast gąsienice się przepięknie żółte i włochate. I jedno i drugie służy obronie. Szara barwa motyli ułatwia im ukrycie się na pniu drzew (gdy odpoczywają na pniu to trudno jest je zobaczyć). W rejonach uprzemysłowionych, gdzie powietrze jest bardziej zapylone i zadymione (a więc wszystko przykryte kurzem i szarzyzną) wśród szczotecznicy przeważają osobniki szare. W środowisku czystym liczniejsza jest forma jasna. Czyli tak, jak wyglądają pnie d

Rzecz o sporach, czyli typy zarodników i sposoby ich powstawania u różnych grup grzybów

Ryc. 1. Zarodniki workowe (askospory) u  Sordaria macrospora  (autor: Aurora Storlazzi)   Grzyby to organizmy, których sposób rozmnażania mógłby niejednego przyprawić o ból głowy. Mnogość rodzajów, kształtów, sposobów powstawania oraz skomplikowane nazewnictwo. Które z nich są mitosporami, a które mejosporami, które endo-, a które egzosporami?   Spróbujmy uporządkować tę wiedzę. Grzyby rozmnażają się na trzy sposoby: płciowo, bezpłciowo i wegetatywnie. W obecnym rozważaniu zajmiemy się rozmnażaniem bezpłciowym, ponieważ wiąże się z powstawaniem wielu typów zarodników. Zacznijmy od prostego podziału na zarodniki: nieruchliwe ( aplanospory ) oraz ruchliwe ( zoospory ). Te drugie są produkowane przez grzyby, które bytują w wodach. Mają wić, pozwalającą im na aktywny ruch. Wici są różnorodne: biczykowate, czyli gładkie lub piórkowate, czyli z kurczliwymi włókienkami białkowymi (mastigonemami). A aplanospory? Są to zarodniki, których rodzajów jest znacznie więcej i ich nazewnictwo wiąże

Heterogonia - biologiczny sens przemiany pokoleń w cyklu życiowym, przykład wrotków (Rotifera)

Wrotek ( Rotifera )   Ptygura pilula . By Frank Fox - http://www.mikro-foto.de, CC BY-SA 3.0 de, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=20228897   Heterogonia  ( alloigenesis ) od greckich słów[gr. héteros ‘inny’, gonḗ ‘narodziny’, to forma przemiany pokoleń , w której osobniki kolejnych pokoleń rozmnażają się dzieworodnie (bezpłciowo) i płciowo. Dotyczy więc przemiany pokoleń diploidalnych i haploidalnych (z biologicznego punktu widzenia warto poszukiwać ewolucyjnych analogii w przemianie pokoleń haploidalncyh i diploidalncyh u eukariotycznych glonów ( Protista ), grzybów i roślin naczyniowych.  Biologiczne znaczenie heterogonii polega na szybkim i bardzo dużym zwiększeniu liczebności populacji w fazie partenogenetycznej, a tym samym zwiększenie zasięgu populacji (gatunku). W fazie płciowej, dzięki rekombinacji genetycznej , zwiększa się różnorodność populacji a tym samym zwiększają się szanse na przetrwanie w zmiennych lub niekorzystnych warunkach środowiskowych. Heterogo

Czy ser pleśniowy może spleśnieć?

Fot. 1. Penicillium camemberti - hodowla na agarze Sabourauda (A. Biedunkiewicz) Sery pleśniowe przez wiele osób traktowane są jako wykwintny przysmak, ale niektórzy w ogóle ich nie tolerują - z powodu mdłego smaku i odurzającej woni. Najczęściej kojarzone są z Francją, gdzie jest produkowanych kilkaset gatunków serów pleśniowych zarówno z mleka krowiego jak i koziego. W kulinarnych przepisach coraz częściej podawany jest ser pleśniowy jako dodatek do sałatek, pizzy, kanapek i makaronów. W sklepach spożywczych dostępnych jest wiele rodzajów pleśniowych serów od popularnego camemberta czy brie przez sery bardziej wykwintnych, jak amablu z niebieską pleśnią. Sery pleśniowe, podobnie zresztą jak wiele innych serów, powstają z mleka, które jest ścinane za pomocą specjalnego enzymu trawiennego - podpuszczki, a następnie poddawane procesowi dojrzewania. Dopiero na tym etapie, dzięki odpowiednim „szlachetnym pleśniom”, nabierają swojego wyjątkowego charakteru. Podstawowy podział serów pleśnio

Purchawki, purchawice, tęgoskóry i czasznice czyli o owocnikach gasteroidalnych

Fot. 1. Czasznica.  Grzyby gasteroidalne, czyli tzw. wnętrzniaki, to grupa grzybów, których cechą charakterystyczną jest zamknięcie hymenium wewnątrz owocnika aż do momentu dojrzałości zarodników. W skład tej grupy wchodzą gatunki należące do zupełnie odrębnych linii rozwojowych – z tego względu wnętrzniaki podzielone zostały na szereg mniejszych jednostek w randze rzędów. Wnętrzniaki pochodzą prawdopodobnie od pieczarkowców ( Agaricales ), u których pojawiła się tendencja do przekształceń owocników kapeluszowych w owocniki zamknięte. Przypuszcza się, że przekształcenie to następowało pod wpływem osuszania się klimatu w ostatnich okresach historii Ziemi – w późnym trzeciorzędzie i czwartorzędzie. Wiele grzybów o zamkniętych owocnikach przystosowało się następnie wtórnie do siedlisk bardziej wilgotnych – są to przedstawiciele sromotnikowców ( Phallales ). Owocniki tych grzybów mają zwykle kształty kuliste i składają się z trzech zasadniczych części: - warstwy rodzajnej, nazywanej glebą.

Zajrzyj pod kapelusz grzyba i sprawdź co zobaczysz

Fot. 1. Cantharellus cibarius , listewki  Grzyby występujące w naszych lasach zaliczamy w większości do wielkoowocnikowych ( Macromycetes ). Budowa morfologiczna (zewnętrzna) owocników tych grzybów jest cechą charakterystyczną dla rzędu czy rodziny. Zazwyczaj określa się je jako: kapeluszowe, czyli agarykoidalne. Nazwa ta pochodzi od nazwy łacińskiej pieczarki – Agaricus , która jest chyba jednym z najbardziej znanych grzybów występujących na łąkach ale dostępnych także w sprzedaży detalicznej. W budowie owocnika wyróżniamy dwa podstawowe elementy: trzon i kapelusz. Czy zastanawialiście się co grzyb ma pod kapeluszem? Na pewno można byłoby określić to „miejsce” jako „fabryka produkująca zarodników służące do rozprzestrzeniania się na znaczne odległości”. Przyjrzyjmy się temu z bliska. Grzyby należące do podstawczaków ( Basidiomycetes ) tworzą na ogół widoczne owocniki o średnicy powyżej 0,5 cm lub 0,1 cm). Ich miąższ może wykazywać dużą różnorodność pod względem charakteru pseudotkanki

Polskie nazwy grzybów - pod lupą, czyli dlaczego podgrzybek brunatny musiał stać się podgrzybem brunatnym

Fot. 1. Podgrzyb brunatny ( Imleria badia ) = dawniej podgrzybek brunatny ( Xerocomus badius ). (fot. Barbara Kudławiec)   Od pewnego czasu w mediach toczy się dyskusja na temat zmian w polskich nazwach grzyb ó w. Pojawiły się pytania i wątpliwości dotyczące zasadności rekomendowanych zmian. Sk ąd chęć „grzebania” w nazwach? Kto je tworzy? Kto będzie z nich korzystał? Po co nam taki „tw ó r”, jak Komisja ds. Polskiego Nazewnictwa Grzyb ó w ? Ile tantiem dostają członkowie Komisji za swoje „wymysły” ? To tylko drobna porcja komentarzy i pytań, na które można natknąć się  w internecie. Postara my się odpowiedzieć na te i inne pojawiające się pytania i tym samym rozwiać przynajmniej część wątpliwości. Polskie Towarzystwo Mykologiczne (w skr ó cie PTMyk) powstało w 2011 roku jako pozarządowa organizacja non -profit. Skupia zar ó wno naukowc ó w, jak i praktyk ó w i pasjonat ó w mykologii. W grudniu 2012 roku powołano do działania Komisję ds. Polskiego Nazewnictwa Grzyb ó w, kt ó

Wykwit zmienny czyli opowieść o śluzowcach

Zobaczyłem to coś na złamanym pniu drzewa, jakieś dwa metry nad powierzchnią gruntu, gdy rozglądałem się za chruścikami i innymi owadami wodnymi w rzece Skrwie Lewej. Bo jest i Skrwa Prawa. Skoro są dwie Skrwy w bliskim sąsiedztwie to trzeba je jakoś rozróżniać - w tym przypadku względem rzeki Wisły, do której obie wpadają. Słoneczny dzień ale w lesie przyjemny cień. Na początku pomyślałem, że to taka niezwykle piękna gra światła. Ale byłaby za intensywnie żółta ta plama świetlna. W następnej sekundzie pomyślałem, że to może porost. Ale kształt i położenie nie za bardzo pasowały do żółtych porostów. Grzyb? Też nie. Tak wyglądać może tylko śluzowiec. Niezwykły organizm, który przekracza wszelkie granice i trudno go jednoznacznie zaklasyfikować w systemie życia. Może dlatego, że śluzowce są organizmami archaicznymi, pochodzącymi z czasów, gdy dopiero powstawały wielokomórkowce i rodziło się rozmnażanie płciowe? Wykwit zmienny, zwany także wykwitem piankowatym ( Fuligo septic a) - bo to