Pozyskiwanie danych naukowych odbywa się w wyniku prowadzenia zaplanowanych obserwacji lub doświadczeń, czyli eksperymentów.
Obserwacja to celowy, systematyczny i ukierunkowany opis przedmiotu, zjawiska lub procesu. Nie dokonuje modyfikacji warunków, nie ingeruje w proces, jedynie zbiera i analizuje dane a później je interpretuje. Obserwacja ma charakter ilościowy (opisuje liczbę zaobserwowanych obiektów) lub jakościowy (skupiając się np. na składzie gatunkowym). Zazwyczaj prowadzi się ją w terenie.
Eksperyment (metoda doświadczalna) polega na celowym wywołaniu określonego zjawiska poprzez wprowadzenie tzw. zmiennej i systematyczną analizę zachodzących pod jej wpływem zmian. Prowadząc eksperymenty manipuluje się warunkami środowiskowymi czy czynnikami zmiennych i systematycznie analizuje skutki tej manipulacji. Doświadczenia mogą być prowadzone w terenie lub laboratorium. W celu porównania reakcji badanego obiektu na wprowadzone zmiany zawsze należy zaplanować tzw. próbę kontrolną do której odniesie się otrzymane wyniki.
Dowody, zebrane za pomocą obserwacji i doświadczeń, służą formułowaniu teorii, praw i uogólnień. Te pozwalają na stawianie hipotez, które można testować. W ten sposób hipotezy mogą być popierane kolejnymi dowodami lub obalane i zmieniane.
Opracowanie i prezentacja wyników badań
Po analizie otrzymanych danych należy opracować wyniki, czyli je zinterpretować i odnieść do opublikowanych danych literaturowych. W świecie nauki, jedną z metod na prezentację otrzymanych wyników i wyciągniętych na podstawie analiz wniosków, jest plakat naukowy (nazywany też posterem). Jest to graficzno-tekstowa syntetyczna forma prezentacji danych.
W części nagłówkowej należy umieścić: temat, imię i nazwisko autora, klasę, nazwę szkoły oraz imię i nazwisko opiekuna pracy badawczej. Główne elementy plakatu to: temat, streszczenie, wstęp, materiał i metody, wyniki, dyskusja, spis literatury. Plakat powinien zostać wykonany w formacie A0.
Temat: zwięzły, wyczerpujący
Streszczenie: zawiera syntetyczną informację o przeprowadzonych badaniach, która pozwala zorientować się w zawartości pracy. Objętość typowego abstraktu to 100-200 słów. Abstrakt powinien zawierać jasno sformułowany cel pracy, informację o obiekcie badań, zwięzły opis zastosowanych metod badawczych, zwięzłą informację o wynikach badań oraz wnioski. Może zawierać także postawione hipotezy.
Wstęp: krótkie wprowadzenie w tematykę badań, wraz ze wskazaniem celu badania, problemu badawczego lub pytania badawczego, z podaniem hipotez (jeśli jest to możliwe) oraz uzasadnieniem decyzji o podjęciu badań na dany temat. We wstępie powinny znaleźć się informacje o dotychczasowym stanie wiedzy na temat będący przedmiotem badań (potwierdzone powołaniami literaturowymi) oraz o ewentualnych poprzednich próbach rozwiązania przedstawionego problemu badawczego.
Materiał i metody badań: rozdział zawiera informacje o obiekcie badań, zwięzły opis planu badania (z uwzględnieniem zastosowanych metod badawczych i wykorzystywanej aparatury oraz liczby i charakterystyki prób badawczych i kontrolnych) oraz informacje o miejscu prowadzenia badań i czasie ich trwania. Tu także powinna znaleźć się informacja o stosowanych testach statystycznych. Pomocne jest zamieszczenie odpowiednio podpisanego schematu obrazującego układ badawczy.
Wyniki: część zawierająca dane opracowane przez autora (autorów) uzyskane podczas obserwacji lub prowadzonego eksperymentu. Dane ilościowe najlepiej zaprezentować w tabelach lub na wykresach.
Dyskusja: to interpretacja uzyskanych wyników, zestawienie z literaturą na dany temat oraz sformułowanie wniosków z analizą ich wiarygodności i zasadności. Nie powtarza się tu wyników!
Piśmiennictwo: to ponumerowany spis literatury, do której odniesiono się w treści plakatu w formie cytowania (numerycznie w nawiasach lub wykorzystując nazwisko autora i rok publikacji).
A.B
Opracowane na podstawie: Lilpop J., Zachwatowicz M., Banasiak Ł., Chrzanowski M., Bębas P. Jak przygotować pracę badawczą na Olimpiadę Biologiczną? EDUKACJA BIOLOGICZNA I ŚRODOWISKOWA 2/2017
Przykładowe rozmieszczenie treści na plakacie naukowym.
Komentarze
Prześlij komentarz